Watten ligt aan de monding van de Kolme in de Aa. De Aa-vallei was tot in de 5e en de 6e eeuw een uitgestrekte moerasvlakte, die enkel ter hoogte van de Watenberg nauw genoeg was om te worden gedwarst. In deze engte lag de voorde van de Romeinse heerweg van Kassel naar Boulogne die de plaats zijn naam gegeven heeft, wad, waarvan Watten afgeleid is. Diederik van de Elzas werd in 1168 in de abdij van Watten begraven.

Het stadje zelf heeft uit haar lange geschiedenis enkel de toren van de Sint-Gilliskerk kunnen behouden. Boven op de berg die Waten domineert verrijst de oude kalkstenen vieringtoren van de abdijkerk, opgetrokken in de 14e eeuw. Op een van de aarden bastions van het oude fort en gericht naar Waten staat de Bergmolen, gebouwd in 1731.